منظر شهری و هویت شهر

امروزه با توجه به پیشرفت های دنیای مدرن و افزایش جمعیت شهرنشینان و گسترش شهرها و همچنین شکل گیری شهرهای جدید و حومه ای، به مساله هویت و ایجاد حس تعلق به مکان و شهر در ساکنین کمتر توجه می گردد و یا کلا به فراموشی سپرده شده است. یکی از مسائلی که هویت را به شدت تهدید می کند فرآیند جهانی شدن و دهکده جهانی می باشد که تمام حد و مرزهای سنتی را از میان برداشته است و در نهایت به جایی انجامیده که فرد می تواند به هرجایی تعلق داشته باشد، ولی در واقع فرد به هیچ جایی تعلق نخواهد داشت و ویژگی و هویت مکانی از بین می رود. به این ترتیب جامعه به یک فضای فرهنگی بی هویت، بدون تشخص و پیچیده تبدیل می شود. فضای بی تعین که یک نامکان است به بستر زندگی اجتماعی تبدیل می شود. ارتباطی که میان مکان، فرهنگ و هویت وجود داشته به هم می خورد در صورتیکه با ایجاد ویژگی های مکانی و هویتی می توان در ایجاد و تقویت حس تعلق فرد به مکان خاص و یا جامعه موفق شد. این تحقیق به بررسی در این زمینه پرداخته و جنبه های منظر شهری آن را تاکید می کند. برای ملموس کردن پژوهش، این تحقیق مساله هویت شهری را از دیدگاه منظر شهری و عناصر منظر شهری مثل مبلمان شهری، فضای سبز، جداره ها، فضاهای شهری، مسیرهای پیاده، تابلوهای شهری، کفسازی، رنگ و نورپردازی مورد بررسی قرار داده و همچنین عوامل مختلف فرهنگی و اجتماعی نیز در این امر دخالت مستقیم داده شده اند. در این تحقیق از روش های تحقیق کیفی و همبستگی و روش تحقیق اسنادی برای استنتاج و اثبات عوامل موثر در هویت و منظر شهری استفاده گردیده است. از روش آلفای کرونباخ جهت سنجش میزان پایایی پرسشنامه استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از این است که با کمک منظر شهری مطلوب می توان حس تعلق را در شهروندان ارتقا داد و نوعی هویت در شهر ایجاد کرد. از مباحث مطرح شده در پژوهش می توان نتیجه گرفت در بخش هایی از شهر که اغتشاش بصری کمتری وجود دارد و فضاهای شهری از یک تناسب مطلوب بصری بهره مند هستند، ساکنین نسبت به آن احساس تعلق نسبتا بیشتری دارند و این مکان نسبت به سایر فضاها احتمالا با اغتشاش رفتاری کمتری مواجه خواهند شد.